Beoordeling: 
De negentiende eeuw, de literair mooist eeuw ooit, heeft weer een pareltje aan mij getoond: Pauls ontwaken. Frederik van Eeden schreef voor zijn overleden zoon een requiemroman, zoals A.F.Th. van der Heijden dat in deze eeuw voor zijn zoon ook deed. Ook in dit boek toont zich de psychoanalyticus en naturalist Van Eeden. Maar wat een opvallend verschil is met onder andere Van de koele meren des doods is dat hij hier geen afstand tot zijn onderzoeksobject kan bewaren. De emotie schijnt door de naturalistische beschrijving van Pauls natuur (persoonlijkheid) en sterven (ontwaken).
Bovendien heb ik bij Van Eeden de alzielgedachte leren kennen tijdens mijn studie en die zie je in Pauls ontwaken zeker terug. Het enige dat maakt dat ik toch geen vijf sterren geef voor dit boek, is het feit dat het boek na verloop van tijd best eentonig wordt. Het is superinteressant, bij vlagen briljant, maar niet altijd en overal.
